Ảnh: Internet
Sang Séc đã hơn chục năm, tôi vẫn còn nhớ ngày học lái xe ô tô. Ở các nước châu Âu này, phương tiện đi lại chính là ô tô. Trước đây, đi làm nhà máy thì không tính, chứ sau này bung ra buôn bán, nếu không có phương tiện cá nhân để chủ động đi lại và chuyên chở hàng hóa thì thật khó mà làm ăn gì. Vì vậy có điều kiện thì ai cũng muốn có một chiếc xe để lái mà gì thì gì trước đó phải đi học lái xe đã. Ngồi trên xe ô tô mà đi khắp nơi ở trung tâm châu Âu thì oai biết mấy, nên ý nghĩ ở bên này không biết lái xe, đặc biệt là nam giới thì thấy mình yếu yếu thế nào ý.
Chúng tôi sang đây theo diện đi học, biết rằng khó có tiền mà mua được cái xe, nhưng nhìn thấy người nhà, người quen đi xe là thèm lắm, giống ở Việt Nam lái xe máy vậy. Biết rằng rồi có phải về Việt Nam, làm anh lái xe chắc còn nhiều tiền hơn anh đi làm nhà nước cho nên học lái xe cái đã. Tôi nhớ thời những năm 80 đất nước ta vô cùng khó khăn, được đi ô tô công tác luôn thấy anh tài xế to hơn anh Thủ trưởng. Phải cung phụng anh tài xế đầy đủ không có khi anh tìm ổ gà ổ trâu lao vào thì người ngồi sau xe chỉ có ốm mà thôi. Hoặc trên đường anh muốn đón thêm vài khứa để thu tiền thì cả thủ trưởng lẫn nhân viên đi xe công tác cố mà ngồi thật gọn vào. Đấy là nói những anh tài xế ngoài bắc luôn oai hơn các anh trong nam vậy đó. Vì vậy thuở ấy có người nhà lái xe con cơ quan thì có khi gia đình đường thơm lây vì có cơ hội được ngồi xe con, oai lắm.
Nên ý nghĩ đã đi tây, không biết học xong thế nào nhưng ra về ít ra cũng có cái bằng lái xe để thêm nghề, nhỡ may khó khăn còn có cửa lái taxi mà sống. Và ai cũng ngầm hiểu rằng: nếu ở đây sinh sống thì học lái xe là điều bắt buộc, đặc biệt với nam giới. Bọn tôi có mấy người đều tham gia học cả, mặc dù tiền học phí một khóa bằng 3-4 tháng tiền học bổng nhưng ai cũng ok vì nghe nói học lái xe ở Séc còn dễ hơn và có khi còn rẻ hơn nhiều nếu học ở Việt Nam.
Nhờ người đã học lái xe giới thiệu, chúng tôi đăng ký học. Sau khi gặp thầy, chúng tôi được hướng dẫn đi khám sức khỏe. Rồi được hướng dẫn các buổi lý thuyết rồi hẹn lịch tập lái xe.
Các khoản tập lái xe chắc chắn là khác ở quê tôi. Chẳng thấy có mô hình, ngồi buồng lái thử gì cả. Cứ thế một thầy, một xe cùng 2 tới 3 trò Việt ngồi trên xe đi ngay ra đường mà xe cộ đang chạy bình thường.
Ông đã dậy rất nhiều người Việt, những câu cơ bản bằng tiếng Việt khi đi xe ông đều thuộc. Nào thì: Côn, Ga, Phanh, Đi thẳng, Nhìn Thẳng, Rẽ phải, Rẽ trái, Ưu tiên bên phải, Lùi… Ông dậy nhiệt tình và giúp đỡ hết sức. Ông có thể tới đón đi học và sau buổi học đưa trả học sinh về tại nhà. Nhưng khi học ông quát học trò Việt Nam nghê lắm. Nhiều phụ nữ đi học cứ ngồi lên xe là sợ, có người phát khóc. Nhiều người nói rằng có cảm giác lúc đó không muốn học lái xe nữa. Nhưng khi thi qua, nhận bằng thì ai cũng thấy sao nhẹ nhàng. Mất hết cảm giác về ông thầy khó tính.
Để nhận được bằng lái xe có khi mất cả mấy tháng trời, với vài chục tiết giảng bài và tập lái. Khi đi thi ai đỗ thì được cấp bằng, ai trượt thì phải đóng học phí học lại tới bao giờ được thì thôi.
Tôi có anh bạn cũng hay uống bia và nhậu nhẹt. Anh bảo rằng, đầu tư cho vợ đi học lái xe là đầu tư có lợi. Có vợ biết lái xe mà đi nhậu thì tâm hồn thật sự thảnh thơi, được tự do ăn uống no say. Nhiều ông nhờ vợ chở ra quán uống, khi say rồi thì lại gọi vợ ra đón. Chị vợ thấy anh chồng được vui vẻ vài cốc bia với bạn bè, cũng không trở nên khó tính và sẵn sàng giúp đỡ.
Có nhiều chị, nhiều em, học cũng đàng hoàng, thi cử cũng qua, nhưng lâu ngày không đi, nên quên cũng tham gia học lại. Họ, một là yếu bóng vía khi đi xe cứ thấy sợ, hoặc có người mới bắt đầu đi nhưng đã gặp một tai nạn giao thông nên cũng sợ không dám đi nữa và bởi họ có một người luôn làm tài xế rồi nên không cần đấu tranh với cái sợ làm gì. Ngay cả nhiều ông chồng nếu chẳng biết uống bia rượu thì ít khi cho vợ lái xe, do đó chị em lâu ngày cũng quên đi. Hoặc có người không tin tưởng khi ngồi bên cạnh để chị em lái, vì thấy nó không yên tâm bằng mình lái hay sợ người ngoài nhìn vào bảng ông này “kém tắm”.
Chỉ thấy những chị em mà không nhờ cậy được đàn ông, hoặc nhà có công việc không thể lúc nào cũng một người kè kè lái xe nên phải tự lập thì lái tốt lắm. Ở Séc phụ nữ Việt bé như “cái kẹo” lái cả xe tải ba khoang đi lấy hàng, đi đổ hàng là chuyện gặp thường ngày, còn loại lái xe được thì nhiều vô kể.
Tôi có dịp sang nhiều nước châu Âu, thấy cánh lái xe Việt ở đó chấp hành luật tốt lắm. Nếu họ định đi đám cưới, sinh nhật, liên hoan mà sẽ uống bia, uống rượu thì bỏ xe ở nhà đi bằng tắc xi, hoặc đã trót uống thì bỏ xe lại đi nhờ về chứ không cố ôm vô lăng làm gì. Chứ mấy bác hay nhậu ở Séc thấy nhiều người liều lắm. Cứ uống rồi với lý lẽ không “sát” cảnh sát giao thông lắm, nên không sợ. Đặc biệt lúc uống rồi thấy mình dũng cảm và tâm lý không phải mình lái xe mà là xe lái nên đã làm nhiều anh chưa bỏ được thói quen lái xe.
Bây giờ ở Séc, theo luật mới, những người bị trừ hết 12 điể do vi phạm luật giao thông, bị thu bằng, muốn có lại bằng lái thì cũng phải đi học lại. Học lái xe không khó, những các bác tài nên tránh xa bia rượu để đỡ phải thi lại và quan trọng là nên tôn trọng tính mạng của mình và của người khác.