Tiêu chuẩn an toàn trên xe hơi quan trọng như thế nào?

Dù không phải bắt buộc tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới nhưng các tiêu chuẩn đánh giá an toàn cho xe ô tô lại được xem là “chứng nhận” để người dùng yên tâm lựa chọn.

Các tiêu chuẩn đánh giá an toàn được nhiều người dùng quan tâm

Khi mua xe, người dùng thường quan tâm đến các tiêu chuẩn an toàn. Vậy, có những tiêu chuẩn an toàn nào hiện nay và điều này có ý nghĩa như thế nào?

Có nhiều tổ chức đánh giá an toàn ô tô được thiết lập trên thế giới và hoạt động theo các tiêu chí khác nhau ở mỗi thị trường. Tuy nhiên, Chương trình đánh giá xe mới NCAP (New Car Assesment Program) được xem là quen thuộc nhất hiện nay.

Chương trình NCAP đầu tiên do Cơ quan an toàn giao thông đường cao tốc quốc gia Hoa Kỳ lập ra vào năm 1979. Chương trình này được thành lập nhằm khuyến khích các nhà sản xuất chế tạo phương tiện an toàn hơn. Trải qua nhiều năm, Chương trình đã ảnh hưởng đến các nhà sản xuất để tạo ra những chiếc xe đạt được chất lượng tốt nhất.

Đến năm 1997 chương trình thử nghiệm xe tại châu Âu (Euro NCAP) được thành lập tại Anh và hỗ trợ bởi Liên minh châu Âu mô phỏng theo chương trình của Mỹ. Các chương trình NCAP sau đó được thành lập với mục tiêu tương tự.

Tại khu vực Đông Nam Á, chương trình đánh giá xe mới của Đông Nam Á (ASEAN NCAP) là chương trình đánh giá tính năng an toàn ô tô trong khu vực. Tổ chức này có trụ sở tại Malaysia, hoạt động độc lập và là thành viên của hệ thống Global NCAP.

Mục đích ASEAN NCAP nhằm nâng cao tiêu chuẩn an toàn phương tiện, nâng cao nhận thức của người tiêu dùng và do đó khuyến khích thị trường cho các phương tiện an toàn hơn trong khu vực. Đây cũng là tổ chức quen thuộc nhất với người dùng xe hơi tại Việt Nam cùng với tiêu chuẩn được cấp bởi Euro NCAP.

Tiêu chuẩn an toàn 5 sao là gì?

Các bài thử nghiệm an toàn trên ô tô

Mỗi tổ chức có các hệ thống tiêu chí và bài thử đánh giá khác nhau. Các bài kiểm tra, đánh giá của các tổ chức này khác nhau và mỗi chứng nhận cũng mang ý nghĩa khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các tổ chức đều lấy hệ thống xếp hạng theo 5 sao để giúp người dùng có thể so sánh, đánh giá an toàn của xe và lựa chọn phương tiện phù hợp với nhu cầu của mình. Theo đó, xe đạt chuẩn 5 sao sẽ đạt mức độ an toàn tốt nhất và ngược lại.

Các xếp hạng an toàn này được xác định dựa trên hàng loạt các bài thử nghiệm, được thiết kế và thực hiện mô phỏng các tình huống trong thực tế. Để khuyến khích các hãng xe sản xuất ra những chiếc xe an toàn thì các tổ chức này sẽ tiến hành thử nghiệm và cập nhật điểm đánh giá liên tục.

Các tiêu chuẩn an toàn cho xe hơi có bắt buộc?

Trên thực tế, việc kiểm định và công bố xếp hạng sao theo các tiêu chuẩn an toàn là không bắt buộc.

Để đủ điều kiện pháp lý bán hàng và lưu thông trên mỗi thị trường cần đáp ứng có các quy định khác nhau. Chẳng hạn, tại Việt Nam, Cục Đăng kiểm sẽ là cơ quan kiểm định xem các mẫu xe có đảm bảo an toàn và đủ tiêu chuẩn để bán ra thị trường hay không.

Các tổ chức đánh giá xe đều hoạt động độc lập, phi lợi nhuận với mục đích chính là thử nghiệm và đánh giá an toàn của xe hơi. Các chứng nhận này có giá trị tham khảo về mức độ bảo vệ an toàn cho người ngồi trong xe khi có tai nạn xảy ra.

Ở nhiều nước, đây chưa là chứng nhận bắt buộc. Tuy nhiên, sau 20 năm hoạt động, tiêu chuẩn 5 sao của Euro NCAP gần như là bắt buộc đối với những chiếc xe tại thị trường châu Âu. Hay chẳng hạn tại Malaysia, các hãng xe bắt buộc phải công bố số sao đạt chuẩn ASEAN NCAP khi bán ra thị trường.

Tất cả các mẫu xe mới đều được kiểm định an toàn?

Một bảng đánh giá của ASEAN NCAP

Trên thực tế, các tổ chức kiểm nghiệm xe mới không kiểm tra tất cả mọi chiếc xe mới xuất hiện trên thị trường cũng như không kiểm tra mọi phiên bản hay biến thể của các mẫu xe của các nhà sản xuất.

Việc lựa chọn các mẫu xe để thử nghiệm tính năng an toàn dựa trên các tiêu chí khác nhau. Các nhà sản xuất cũng có thể gửi các mẫu xe để các tổ chức này kiểm nghiệm. Hầu hết kết quả thử nghiệm và đánh giá đều được các tổ chức đăng tải công khai. Điều này góp phần tăng cường nhận thức của người tiêu dùng về tính năng an toàn của xe thông qua việc đánh giá qua hệ thống sao (stars rating).

Hệ thống xếp hạng an toàn cũng liên tục đánh giá và cập nhật các mẫu xe khi các công nghệ trên xe hơi luôn được cải tiến. Điều này có nghĩa là các bài kiểm tra được cập nhật thường xuyên, các bài kiểm tra mới được thêm vào hệ thống và mức sao được điều chỉnh.

Điều này có nghĩa xếp hạng sao mới nhất luôn được cập nhật và người dùng có thể so sánh kết quả thử nghiệm qua các năm.

Người dùng có xu hướng chọn các dòng xe SUV/Crossover trong vài năm trở lại đây. Điều này khiến nhiều mẫu xe sedan mang tính biểu tượng biến mất.